Mae prosiect Optimise ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morganwg (BIP CTM) wedi gweld llwyddiant rhyfeddol ers mynychu’r Academi Lledaenu a Graddfa.
Mae prosiect Optimise yn canolbwyntio ar wella gofal brys ac argyfwng, gan dargedu nodau pump a chwech y fframwaith cenedlaethol yn benodol. Yn 2023, mynychodd Optimise, dan arweiniad Nyrs Arweiniol Rhaglen Gwella Emily Adams, yr Academi Lledaeniad a Graddfa. I ddechrau, roedd y tîm yn ansicr ynghylch beth i’w ddisgwyl ac roeddent yn wynebu heriau, gan gynnwys pwysau gweithredol ac amheuaeth o rannau eraill o’u system. Fodd bynnag, darparodd yr Academi foment allweddol o eglurder ac ysbrydoliaeth, gan arwain at newid sylweddol yn eu dull gweithredu.
Cyn mynychu’r Academi Lledaenu a Graddfa, roedd tîm Optimise eisoes wedi cwblhau peilot cychwynnol ar ward yn Ysbyty Tywysoges Cymru, gan ddefnyddio fframweithiau fel Coch i Wyrdd Mwy Diogel a Rhyddhau i Adfer ac Asesu (D2RA). Er bod y canlyniadau’n addawol, gan gynnwys cynnydd o 20 o ryddhadau’r wythnos, roedd y tîm yn teimlo’n ansicr ynghylch sut i adeiladu ar y cynnydd hwn a lledaenu’r gwaith yn effeithiol. Daeth eu profiad yn yr Academi yn drobwynt, gan eu helpu i wneud synnwyr o ddata’r peilot, newid eu ffordd o feddwl, a datblygu strategaeth glir ar gyfer lledaenu cynaliadwy. Yn dilyn hyn, penodwyd Emily yn llawn amser i arwain y rhaglen Optimise, a chymhwysodd y tîm eu heglurder a’u dull newydd i’w gyflwyno ar draws wardiau gofal heb ei drefnu. Dros bedair wythnos, fe wnaethant brofi’r fframwaith yn y lleoliadau newydd hyn, gan ymgorffori rowndiau bwrdd dyddiol, alinio â mesurau ansawdd cenedlaethol, cynyddu ymgysylltiad staff, a gwella teithiau cleifion.
Un o effeithiau mwyaf arwyddocaol yr Academi Lledaenu a Graddfa oedd y newid ym meddylfryd y tîm. Symudasant o ganolbwyntio ar atebion i nodi a mynd i’r afael â’r problemau sylfaenol, fel dadgyflyru cleifion a phroblemau cyfathrebu rhwng iechyd a gofal cymdeithasol. Pwysleisiodd yr Academi bwysigrwydd cydnabod y niwed a achosir gan ddadgyflyru a’r angen am fudiad diwylliannol i fynd i’r afael â’r materion hyn, yn hytrach na gwneud mwy o’r un diffodd tân di-baid. Daeth y dull hwn yn sylfaen i’r prosiect Optimise, gan sbarduno ei lwyddiant a’i gynaliadwyedd.
Er gwaethaf wynebu rhai rhwystrau cychwynnol, fe wnaeth y tîm ddyfalbarhau. Creodd y bwrdd iechyd hyd yn oed rôl bwrpasol ar gyfer Optimise, a llwyddodd Emily i wneud cais amdani, gan ganiatáu iddi arwain y rhaglen yn llawn amser. Galluogodd y rôl hon iddi ddechrau ailgynllunio’r rhaglen ar gyfer lledaeniad yn wirioneddol, gan ymgorffori egwyddorion o’r hyn a ddysgodd yn Academi Lledaeniad a Graddfa a defnyddio model hyfforddi’r hyfforddwr. Roedd y rhaglen yn cynnwys hyrwyddwyr a gafodd eu hyfforddi i arwain ymyriadau ar draws rowndiau bwrdd a meysydd eraill.
Wynebodd prosiect Optimise heriau annisgwyl hefyd, fel digwyddiad critigol yn ymwneud â chwymp to ysbyty. Er gwaethaf hyn, cymhwysodd y tîm egwyddorion Optimise i gefnogi rheolaeth yr argyfwng, gan ddangos gwydnwch a hyblygrwydd y prosiect. Arweiniodd y digwyddiad hwn at ddatblygu fframwaith llywodraethu a strwythur perfformiad, gan ymgorffori egwyddorion Optimise ymhellach yng ngweithrediadau’r Bwrdd Iechyd.
Mae effaith Optimise wedi bod yn hynod gadarnhaol. Ar un ward resbiradol, mae staff yn nodi gostyngiad yn yr amser rhwng derbyn a rhyddhau o 56.5 i 11.3 diwrnod, a gostyngiad cyfartalog yn hyd arhosiad cleifion o 29 i 13 diwrnod. Ymhellach, bu cynnydd anhygoel mewn sgyrsiau “Beth Sy’n Bwysig” a chydymffurfiaeth cofnodi llwybr D2RA o 0% i 100%. Mae’r gwelliannau hyn yn golygu bod cleifion yn profi llai o ddadgyflyru a niwed, ac yn derbyn gofal cyflymach a mwy effeithlon.
Mae llwyddiant prosiect Optimise wedi cael ei gydnabod y tu hwnt i Fwrdd Iechyd Prifysgol CTM. Ers hynny, mae Gweithrediaeth y GIG wedi ariannu rolau ar gyfer arweinwyr Optimise mewn tri bwrdd iechyd arall, gan greu rhwydwaith o arweinwyr sy’n ymroddedig i arwain arfer gorau a lledaenu egwyddorion y prosiect. Mae’r ehangiad hwn yn dyst i effaith Optimise a rôl sylfaenol Academi Lledaenu a Graddfa yn ei ddatblygiad.
Cafodd Optimise ei enwebu hefyd am Wobr GIG Cymru fawreddog yn 2024, gan dynnu sylw at ei gyflawniadau wrth leihau’r amser rhwng derbyn a rhyddhau ar y ward resbiradol. Er na enillodd y tîm y wobr, roedd yr enwebiad ei hun yn hwb sylweddol i forâl ac yn gydnabyddiaeth o’u gwaith caled.
Wrth fyfyrio ar y profiad, dywedodd Emily, “Mae wedi bod yn daith nodedig hyd yn hyn ac mae’r Academi wedi rhoi’r nerth a’r dewrder inni barhau. Rydym wedi dysgu cymaint am effaith bosibl y prosiect ar gleifion a’u teuluoedd ymhell ac agos, ond yr un mor bwysig, rydym wedi dysgu pwy ydym ni fel arweinwyr a pham mae hyn yn golygu cymaint. Rwy’n credu mai dyna’r allwedd i ysgogi newid diwylliannol o fewn system mor gymhleth ond allweddol.”