Mae graddedigion Academi Lledaeniad a Graddfa Argyfwng Hinsawdd Sefydliad Calon y Ddraig wedi ennill gwobr genedlaethol am eu gwaith arloesol i leihau defnydd diangen o fenig mewn gofal clinigol.

Ddydd Gwener 20 Mehefin, dyfarnwyd Gwobr Gynaliadwyedd Lledaeniad a Graddfa GIG Cymru i aelodau o’r tîm Gofal Critigol yn Ysbyty Prifysgol Cymru a’r tîm Llunio Newid mewn seremoni yn Arena Abertawe. Mae’r wobr yn cydnabod y prosiect sydd fwyaf addas i’w fabwysiadu ledled Cymru – ffocws allweddol yr Academi Lledaeniad a Graddfa.

Mae ymgyrch Gloves Off, a ddatblygwyd a chyflwynwyd gan y tîm cydweithredol hwn, yn mynd i’r afael â’r gorddibyniaeth ar fenig tafladwy trwy annog staff i ddefnyddio menig dim ond pan fo angen clinigol. Wedi’i wreiddio mewn newid ymddygiad, mae’r ymgyrch yn tynnu sylw at bwysigrwydd hylendid dwylo da, gwerth cyffyrddiad corfforol mewn gofal, a chost amgylcheddol ac ariannol gor-ddefnydd.

Ers graddio o’r Academi Lledaenu a Graddio ym mis Tachwedd 2024, mae’r tîm wedi ehangu’r ymgyrch ar draws BIP Caerdydd a’r Fro, ac mae bellach yn cefnogi ei mabwysiadu’n genedlaethol. Gyda chefnogaeth gan y Rhaglen Argyfwng Hinsawdd, fe wnaethant greu a dosbarthu pecyn cymorth cynhwysfawr i helpu byrddau iechyd eraill i efelychu eu dull.

Effaith Diriaethol

  • Hyd yn hyn, mae’r tîm wedi arbed £4,803 drwy leihau’r defnydd o fenig.
  • Yn 2025, rhagwelir y byddant yn achub 19,200 o fenig, gan atal tua 83kg o wastraff plastig rhag mynd i mewn i’r system mewn un adran yn unig.
  • Mae eu harbedion carbon cyfredol yn gyfanswm o fwy na 4,000kg o CO₂e, sy’n cyfateb i’r allyriadau a gynhyrchir gan daith awyren ddychwelyd o Gaerdydd i Sharm El Sheikh, yr Aifft.
  • Diolch i’w gwaith ers graddio o’r Academi, mae pecyn cymorth a chanllawiau llawn bellach ar gael i gefnogi mabwysiadu’r ymgyrch Gloves Off ym mhob bwrdd iechyd ledled Cymru.

Yn seiliedig ar eu dysgu a’u hymchwil, creodd Shaping Change becyn cymorth cynhwysfawr i gefnogi adrannau a byrddau iechyd eraill i weithredu’r newid ymddygiad hwn. Mae hyn yn cynnwys:

  • Offer i fesur defnydd a gwariant maneg sylfaenol
  • Archwiliad i asesu hyder staff wrth ddewis pryd i ddefnyddio menig
  • Canllawiau clir ar gyfer defnyddio menig yn ddiogel
  • Posteri i’w harddangos ledled yr ardaloedd clinigol, yn enwedig ger dosbarthwyr menig.

Dywedodd Chloe Chettleburgh o Shaping Change: “Mae ennill y wobr hon ochr yn ochr â’r tîm Gofal Critigol yn ein llenwi â balchder aruthrol. Fel aelodau o Shaping Change yng Nghaerdydd a’r Fro, mae’r prosiect hwn yn cynrychioli cyflawniad sylweddol, sy’n cael ei gydnabod am arwain newid cynaliadwy ledled Cymru. Rydym wrth ein bodd yn gweld Byrddau Iechyd eraill yn mabwysiadu ein dull a’n hadnoddau i yrru trawsnewidiad pellach.” 

Ychwanegodd Rheolwr Gwella Cynaliadwyedd Amgylcheddol BIP Caerdydd a’r Fro, Arjun Padmavathy: “Mae ymgyrch Gloves Off yn enghraifft ardderchog o brosiect sy’n lleihau allyriadau carbon, yn arbed arian, ac yn gwella’r defnydd o adnoddau yn y lleoliad clinigol heb beryglu diogelwch ac ansawdd cleifion. Mae ganddo’r potensial i gael ei ledaenu a’i raddio ar draws pob rhan o’r bwrdd iechyd. Rwy’n annog pawb yn garedig i gysylltu â’r tîm a defnyddio eu hofferyn ‘Sut i wneud’ i gychwyn yr ymgyrch Gloves Off yn eich ardal gwasanaeth eich hun.”


Mae Gwobrau Cynaliadwyedd GIG Cymru yn dathlu’r rhai sy’n gweithio gyda’i gilydd i leihau effaith amgylcheddol gofal iechyd, darparu arferion mwy cynaliadwy a chyfrannu at dargedau datgarboneiddio.

Dysgwch fwy am yr Academi Lledaenu a Graddfa yma.

Avatar photo
Written by:
Bryn Kentish